Etikedo: Koreujo

Jetzt, wo der Frühling kommt, sind die Rabatten und Blumentöpfe auf den Seouler Straßen meist mit Stiefmütterchen bepflanzt und sehen zum Beispiel so aus:

Nun, kiam venas la printempo, la florbedoj kaj florpotoj sur la Seulaj stratoj estas priplantitaj plejparte per trikoloretoj, kaj aspektas ekzemple jene:

Diese Rabatten und Blumentöpfe sind aber im Unterschied zu den Städten, die ich sonst so kenne, in der kalten Jahreszeit keineswegs leer! Mich hat immer schon sehr fasziniert, dass dort dann verschiedenfarbiger Kohl gepflanzt wird:

Tiuj florbedoj kaj florpotoj, estas, kontraste al tiuj en la urboj, kiujn mi konas, en la malvarma sezono absolute ne malplenaj! Ĉiam tre fascinis min, ke oni tiam plantas diverskolorajn brasikojn tie:

Ich habe keine Ahnung, was für ein Kohl das ist. Wahrscheinlich eine Art Zierkohl, oder?

Mi tute ne scias, kiaspeca brasiko tio estas. Verŝajne temas pri speco de senkapa brasiko, ĉu?

Wenn ich hier in Korea meinen Namen angeben muss, z.B. beim Arzt oder beim Schneider, passiert es mir sehr oft, dass mich Leute fragen, ob ich aus Deutschland komme. Wenn ich dann zurückfrage, woher sie das wissen, dann antworten sie, dass mein Name deutsch klingt. Kann das wirklich sein?

Kiam mi devas indiki mian nomon ĉi tie en Koreujo, ekz. ĉe kuracisto aŭ tajloro, tiam tre ofte okazas, ke oni demandas al mi, ĉu mi venas el Germanujo. Kiam mi tiam redemandas, kiel ili scias tion, tiam ili respondas, ke mia nomo sonas Germane. Ĉu tio vere povas esti?

Wir glauben, dass weder Birke noch Dockhorn besonders deutsch klingen, und haben unsere eigene Theorie:

Ni pensas, ke nek Birke, nek Dockhorn sonas aparte Germane, kaj havas nian propran teorion:

Wenn ich meinen Nachnamen mit koreanischen Buchstaben schreibe, dann sieht das so aus: 독혼 [toghon].
Und dazu sehe man sich das koreanische Wort für Deutschland an: 독일 [togil].

Kiam mi skribas mian familian nomon per Koreaj literoj, tiam tio aspektas jene: 독혼 [toghon].
Kaj tion oni komparu kun la Korea vorto por Germanujo: 독일 [togil].

Die erste Silbe meines Namens und die erste Silbe von togil sehen also zufällig gleich aus, nämlich 독 [tog]. Möglicherweise spielt das unbewusst eine Rolle, wenn Koreaner meinen Namen als deutsch identifizieren?

La unua silabo de mia nomo kaj la unua silabo de togil do hazarde aspektas same, nome 독 [tog]. Ĉu tio eble subkonscie ludas rolon, kiam Koreoj identigas mian nomon kiel Germanan?

Sollal: Neujahr nach dem Mondkalender

Sollal: Novjaro laŭ la luna kalendaro

Heute beginnt endlich auch nach dem Mondkalender das neue Jahr. Hier wird es als Jahr des goldenen Schweins gepriesen und beworben – und man sollte deshalb vermuten, dass es ein Jahr im Element Metall ist, dessen chinesisches Zeichen auch Gold, Geld bedeutet. Ist es wirklich in diesem Jahr ein goldenes Schwein?

Hodiaŭ finfine ankaŭ laŭ la luna kalendaro komenciĝas nova jaro. Ĉi tie oni laŭdas kaj reklamas ĝin kiel la jaron de la ora porko – kaj oni pro tio devus suspekti, ke estas jaro kun la elemento metalo, kies Ĉina signo signifas ankaŭ oro, mono. Ĉu vere ĉi-jare la porko estas ora?

Daŭrigi legadon “Das Jahr des goldenen Schweins? / La jaro de la ora porko?”

Seit ich vor zwei Jahren über Weihnachten in Korea geschrieben habe, hat sich an meinem Weihnachtsgefühl hier in Korea nicht viel geändert. Das Wetter ist hell und freundlich, darüber hinaus in diesem Jahr relativ warm, so dass mir immer noch nicht wie Weihnachten ist. Auch die Weihnachtsbäume in den U-Bahn-Stationen gibt es nach wie vor, manchmal in kitschigeren Varianten wie auf dem Foto: neben dem Baum ein Rentier und ein Ziegenbock, an denen kleine Lämpchen blinken.

De kiam mi antaŭ du jaroj skribis pri Kristnasko en Koreujo, ne ŝanĝiĝis multo pri mia Kristnaska sento ĉi tie en Koreujo. La vetero estas hela kaj agrabla, kaj aldone ĉi-jare relative varma, tiel, ke al mi ankoraŭ ne estas tute kiel Kristnasko. Ankaŭ la Kristnaskaj arboj en la metrostacioj plu ekzistas same kiel antaŭe, iafoje en kiĉaj variantoj kiel sur la foto: apud la arbo estas boaco kaj virkapro, sur kiuj palpebrumas malgrandaj lampetoj.

Ein Parkplatzeinweiser im Weihnachtsmann-Kostüm

Parkeja direktisto en kostumo de Sankta Nikolao

Neu ist vor allem die Menge an Weihnachtlichem. Wo man geht und steht, weihnachtet es. Weihnachtslieder, Verkäuferinnen mit Weihnachtsmützen oder Rentiergeweihen, Parkplatzeinweiser als Weihnachtsmänner, Werbung mit Hinweisen auf Weihnachten und und und. Das alles erschien mir in diesem Jahr noch einmal viel mehr als im letzten Jahr, aber vielleicht täuscht mich die Erinnerung.

Nova estas precipe la kvanto da Kristnaskecaĵoj. Kie ajn oni sin trovas, Kristnaskumas. Kristnaskaj kantoj, vendistinoj kun Kristnaska ĉapo aŭ boaca kornaro, parkejaj direkstistoj kiel Kristnaskaj viroj, reklamo kun aludoj al Kristnasko k.t.p. k.t.p. Ĉio tia ŝajnas al mi ĉi-jare ankoraŭ iom pli multa ol en la pasinta jaro, sed eble min trompas mia memoro.

Was uns aber in diesem Jahr besonders aufgefallen ist, waren die Torten.

Ĉi-jare aparte rimarkis ni la tortojn.

Daŭrigi legadon “Eine Torte zum Weihnachtfest / Torto je Kristnasko”

Eine Sache hier in Korea fasziniert mich immer wieder: Essen wird häufig mit der Schere geschnitten. Am auffälligsten ist das bei Nudeln. Die werden nicht etwa vor dem Kochen gebrochen oder so, sondern man bekommt die fertigen langen und wirren Nudeln in einer Schüssel und schneidet sie einfach mit der Schere klein. Ansonsten wird die Schere im Restaurant viel zum Zerteilen von Fleisch und Gemüse verwendet. In Bäckereien schneidet man damit manchmal Brot und Kuchen in Würfel, und vor gar nicht langer Zeit waren wir in einem Imbiss, der für das selbständige Zerschneiden von kleinen Pfannkuchen mit Zuckerfüllung Scheren zur Verfügung gestellt hat.

Unu afero ĉi tie en Koreujo min ĉiam denove fascinas: Manĝaĵojn oni ofte tondas per tondilo. Tio plej rimarkindas pri nudeloj: Ilin oni ne rompas antaŭ la kuirado, sed oni ricevas la pretajn longajn kaj implikitajn nudelojn en bovlo, kaj oni simple tondas ilin en malgrandajn pecojn per tondilo. Krome oni multe uzas tondilon en restoracioj por disigi viandon kaj legomojn. En bakejoj oni iafoje tondas panon kaj kukojn en kubojn, kaj antaŭ nelonge ni estis en rapidmanĝejo, kiu disponigis tondilon por propra distondado de malgrandaj sukerplenigitaj krespoj.

Daŭrigi legadon “Andere Werkzeuge / Aliaj iloj”

Hier in Korea brechen schon seit Wochen die Taxifahrer in helle Begeisterung aus, wenn ich sage, dass ich aus Deutschland bin. Am liebsten wären sie selbst jetzt in Deutschland und würden die Spiele der Fußball-Weltmeisterschaft live sehen. Seit langem hat die Vorfreude auf das Ereignis auch hier alle in Atem gehalten. Unter allen Dingen, die irgendwie mit der Weltmeisterschaft in Verbindung standen, mochte ich am liebsten die Fußball-Torte in unserer Bäckerei an der Ecke!

Jam de semajnoj la taksiŝoforoj ĉi tie en Koreujo fervore entuziasmiĝas, kiam mi diras, ke mi venas el Germanujo. Plej volonte ili mem estus nun en Germanujo por vidi surloke la ludojn de la monda piedpilkada ĉampioneco ĉampionado. Delonge ĉiujn ekscitis la antaŭgojo pri la evento. El ĉiuj tiuj aferoj, kiuj iel rilatas al la monda ĉampioneco ĉampionado, mi plej ŝatas la piedpilkadan torton en nia bakejo ĉe la stratangulo!

Daŭrigi legadon “Korea gegen Togo / Koreujo kontraŭ Togo”

Das ist bestimmt die fünfzigste Verbeugung an diesem Morgen.

Jen sendube la kvindeka riverenco en tiu mateno.

Eine Gruppe von Wahlwerberinnen in unserer U-Bahn-Station, ganz links der dazugehörige Mann mit Schärpe, der die Zettel verteilt.

Grupo de elektokampanjantinoj en nia metrostacio, tute maldekstre la apartenanta viro kun skarpo, kiu disdonas foliojn.

Seit ungefähr einer Woche werden ich und vor allem alle anderen, die jeden Morgen auf dem Weg zur U-Bahn sind, umworben. Vierer- oder Fünfergruppen von netten Frauen in bunten, wie Sporttrikots aussehenden T-Shirts verbeugen sich vor uns, grüßen freundlich und rufen etwas im Chor. Männer mit Schärpen über den Anzügen verteilen kleine Zettel, und man kann sich kaum gegen die Papierflut wehren. Das heißt, ich kann das schon, denn ich bekomme statt der Zettel meist nur ein Lächeln oder nettes “Good morning”. Bei mir wäre alle Überzeugungsmühe umsonst – ich kann hier ja sowieso nicht wählen. Denn das, was im Moment auf Hochtouren läuft, ist der Wahlkampf für die Wahlen am 31.5.

De proksimume unu semajno mi kaj precipe ĉiuj aliaj, kiuj ĉiumatene survojas al la metroo, estas submetataj al varbado. Kvaropoj aŭ kvinopoj de plaĉaspektaj virinoj en buntaj t-ĉemizoj similaj al sportotrikotoj riverencas antaŭ ni, salutas afable kaj ĥore krias ion. Viroj kun skarpoj super la kompletoj disdonas folietojn, kaj oni apenaŭ povas sin defendi kontraŭ la lavango da paperoj. T.e., mi ja povas, ĉar mi ricevas anstataŭ la folion plej ofte nur rideton aŭ afablan “Good morning”. Ĉe mi ĉiuj konvinkaj penoj estus vanaj – mi ĉiuokaze ja ne rajtas baloti ĉi tie. Ĉar tio, kio ĉi-momente plenenergie okazadas, estas la elektokampanjo por la balotoj je la 31a de Majo.

Daŭrigi legadon “Wahlkampf / Elektokampanjo”

Einer von vielen Rosensträuchern auf dem Uni-Campus.

Unu el multaj rozarbustoj en la universitata tereno.

Der Blick aus unserem Küchenfenster auf die Rosensträucher des Nachbarn.

La rigardo el nia kurireja fenesto al la rozarbustoj de la najbaro.

Seit zwei Wochen kommt mir die Luft in Seoul wunderbar vor. Das liegt zum einen daran, dass der gelbe Sand endlich nicht mehr kommt. Zum anderen ist nach langem Zögern endlich der Frühling gekommen. Die pinkfarbenen Frühlingsblumen haben wieder geblüht – leider nur kurz, weil es stark geregnet hat, nachdem sie sich endlich rausgetraut hatten. Inzwischen blühen überall Rosen.

De du semajnoj la Seula aero ŝajnas al mi mirinde bona. Tion kaŭzas unue, la flava sablo finfine ne plu albloviĝas. Due post longa hezitado la printempo finfine venis. La rozkoloraj printempaj floroj denove ekfloris – bedaŭrinde nur mallonge, ĉar forte pluvis, post kiam ili finfine kuraĝis aperi. Intertempe ĉie floras rozoj.

Aber ich finde die Luft in Seoul wohl vor allem deshalb plötzlich so gut, weil wir Anfang Mai ein paar Tage in Peking waren um Conny und Stefan zu besuchen. Nichts gegen Peking, es war ganz toll, aber die Luft in Seoul ist wirklich besser als die in Peking. Das macht die Seouler Luft natürlich immer noch nicht besonders gut und schadstoffarm – aber alles ist eben relativ!

Sed mi subite trovas la Seulan aeron bona antaŭ ĉio ĉar ni komence de Majo estis dum kelkaj tagoj en Pekino por viziti niajn amikojn Conny kaj Stefan. Nenio kontraŭ Pekino, estis ege bonege, sed la aero en Seulo vere estas pli bona ol tiu en Pekino. Tio kompreneble ankoraŭ ne signifas, ke la Seula aero estas aparte bona nek ke ĝi enhavas malmulte da damaĝaj substancoj – sed ĉio ja estas relativa!

Das Schlagwort “Gelbe Gefahr” ist – wenn man den Wikipedia-Artikeln auf Deutsch und auf Englisch und dieser Buchankündigung glauben darf – seit der Wende zum 20. Jahrhundert in vielen Ländern ein Begriff. Er soll ursprünglich auf Kaiser Wilhelm II. zurückgehen. Dann wurde er als Titel einer Zeitschrift (The Yellow Peril) verwendet, um antichinesischen Gefühlen Ausdruck zu geben. Insgesamt fasste er eine gefürchtete Bedrohung der westlichen Welt durch China und Japan in Worte – sei es die Bedrohung der USA durch Massenimmigration oder die Bedrohung Europas durch wirtschaftliches und militärisches Potenzial, das seit dem Sieg Japans über Russland im Jahre 1905 sehr deutlich geworden war.

La frapfrazo “Flava Danĝero” estas – se oni povas kredi la Vikipediajn artikolojn Germanan kaj Anglan, kaj la jenan libroanoncon – koncepto en multaj landoj ekde la transiro en la 20an jarcenton. Laŭdire ĝin unue uzis la imperiestro Vilhelmo la 2a. Poste ĝi estis uzata kiel titolo de gazeto (The Yellow Peril) por esprimi kontraŭ-Ĉinajn sentojn. Ĝenerale ĝi vortigis timatan minacon al la Okcidenta mondo fare de Ĉinujo kaj Japanujo – ekzemple la minacon kontraŭ Usono per amasa enmigrado, aŭ la minacon kontraŭ Eŭropo pro tiu ekonomia kaj militista povo, kiu fariĝis tre klara ekde la venko de Japanujo super Rusujo en la jaro 1905.

In Korea (und wohl auch Japan) sieht man sich dieser Tage einer gelben Gefahr ganz anderer Art ausgesetzt, die allerdings nichts mit der oft üblichen rassistischen Bezeichnung für die Völker Ostasiens zu tun hat. Sie ist sehr greifbar gelb: Ich meine den Gelben Sand aus China.

En Koreujo (kaj kredeble ankaŭ en Japanujo) oni ĉi-sezone trovas sin submetita al tute alispeca flava danĝero, kiu tamen havas nenian ajn rilaton al la kutima rasisma karakterizo de la orient-Aziaj popoloj. Ĝi estas tre konkrete flava: Mi celas la flavan sablon el Ĉinujo.

Daŭrigi legadon “Gelbe Gefahren / Flavaj Danĝeroj”

Ganz am Anfang hatten wir mal erwähnt, dass Baseball hier mit der wichtigste Sport ist. An der Uni wird zwar auch oft Fußball gespielt, und im täglichen Leben betreiben viele Leute auch Golf – aber Baseball gehört in Korea unbestritten zu den populärsten Sportarten. Vor zwei Wochen nun – nämlich zur World Baseball Classic (WBC) – war Korea förmlich im Baseball-Fieber.

Jam tute komence ni unufoje menciis, ke bazpilkado estas unu el la plej gravaj sportoj ĉi tie. En la universitato oni ja ofte ludas ankaŭ piedpilkadon, kaj en la ĉiutaga vivo multaj homoj okupiĝas ankaŭ pri golfo – sed bazpilkado apartenas en Koreujo sendube al la plej popularaj sportoj. Antaŭ du semajnoj – nome dum World Baseball Classic (WBC) – Koreujo estis trafita kvazaŭ de bazpilkada febro.

Daŭrigi legadon “Baseball-Fieber / Bazpilkada febro”

In Korea entwickeln sich viele Dinge ziemlich schnell. Jedesmal, wenn wir 2 Monate weg sind, fragen wir uns, was sich in der Zwischenzeit wohl verändert haben mag. Oft war ein Haus in der Zwischenzeit fertig geworden, ein neues Schild angebracht, oder unser Supermarkt in der Nähe hatte mal wieder pleite gemacht und den Besitzer gewechselt. Das letztere war auch jetzt wieder der Fall, aber da wir das schon kennen, war eine andere Neuigkeit weit interessanter: die neuen 5000-Won-Scheine.

En Koreujo multaj aferoj evoluas sufiĉe rapide. Ĉiun fojon, kiam ni forestas dum du monatoj, ni demandas nin, kio intertempe eble estas ŝanĝiĝinta. Ofte okazis, ke iu domo intertempe pretiĝis, aŭ ke nova ŝildo estis alfiksita, aŭ ke nia najbaraĵa superbazaro denove bankrotiĝis kaj ŝanĝis posedanton. Tio lasta ankaŭ ĉi-foje efektive okazis, sed ĉar ni tion jam antaŭe spertis, alia novaĵo estis pli interesa: la novaj 5000-vonaj monbiletoj.

Daŭrigi legadon “Neue 5000-Won-Scheine / Novaj 5000-vonaj monbiletoj”

Ende November gab es einen traurigen Anlass für eine neue Landeskunde-Erfahrung: Wie erweist man in Korea einem Verstorbenen die letzte Ehre? Vor nun ungefähr einem Monat ist unser Leiter der deutschen Abteilung, Professor Yang Jae-woo, gestorben. Er war vorher schon lange krank gewesen, aber am Ende war es doch erschreckend schnell gegangen – ein Schock für uns alle. Als uns die Nachricht erreichte, haben wir uns noch am selben Abend auf den Weg ins Krankenhaus gemacht, um bei den Trauerfeierlichkeiten unser Beileid auszudrücken.

Fine de Novembro estis malĝoja okazo por plia sperto pri fremdlandaj kutimoj: Kiel en Koreujo oni faras al mortinto lastan omaĝon? Antaŭ proksimume unu monato mortis nia estro de la Germana sekcio, profesoro Yang Jae-woo. Jam antaŭe li estis longe malsana, sed en la fino ĉio okazis timige rapide – ŝoko por ni ĉiuj. Kiam la sciigo atingis nin, ni jam en la sama vespero ekiris al la malsanulejo por esprimi nian kondolencon ĉe la funebra ceremoniado.

Daŭrigi legadon “Trauerfeierlichkeiten für Professor Yang / Funebra ceremoniado por profesoro Yang”

Kaum sind die letzten Pepero-Gebäckstangen verschwunden, naht schon das nächste große Ereignis mit Verkaufspotenzial. Das hat diesmal aber seinen Ursprung nicht in der Süßwaren-Industrie selbst, sondern im Bildungssystem. Es geht um die zentrale Universitätsaufnahmeprüfung, das wichtigste Ereignis im Leben eines Oberschülers und seiner Eltern, die morgen (am 23. November) stattfindet.

Apenaŭ malaperis la lastaj Pepero-bakaĵostangetoj, jam proksimiĝas la sekva granda evento kun vendopotenco. Ĉi-foje ĝi tamen havas sian originon ne en la dolĉaĵ-industrio mem, sed en la instruadosistemo. Temas pri la centra universitata enirekzameno, la plej grava okazaĵo en la vivo de gimnaziano kaj ties gepatroj, kaj ĝi okazos morgaŭ (la 23an de Novembro).

Daŭrigi legadon “Klebrige Süßigkeiten zur Prüfung / Gluecaj dolĉaĵoj por la ekzameno”