Komenciĝo «

Plej ofte EK montras, ke ago komenciĝas. Ĝi montras la plej unuan momenton de la ago, ofte kun nuanco de subiteco aŭ neatenditeco:

• labori → eklabori = komenci labori

• kuri → ekkuri = komenci kuri

• sidi → eksidi = komenci sidi

• dormi → ekdormi = komenci dormi, (en)dormiĝi

• pluvi → ekpluvi = komenci pluvi

• bruli → ekbruli = komenci bruli (→ ekbruligi = igi ekbruli)

• floro → flori → ekflori = komenci flori (pri ekfloro vidu “Streĉitaj formoj”)

• de → ekde = komence de

La vorto ekde povas iafoje esti utila anstataŭ de rilate al pasiva participo, aŭ anstataŭ de rilate al verbo. En ekde la prefikso EK escepte aperas antaŭ neaga vorto.

Ankaŭ la sufikso IĜ povas en iuj okazoj montri komencon de ago: sidiĝi, estiĝi k.s. EK montras pli subitan, pli rapidan komencon ol IĜ.

Subiteco «

Iafoje EK montras subitan agon, kiu daŭras nur momenteton. Tiam temas ne nur pri la komenco, sed pri la tuta ago:

• fulmi → ekfulmi = momente kaj subite fulmi

• brili → ekbrili = subite kaj momente ĵeti brilon

• bati → ekbati = fari unu subitan baton

• ridi → ekridi = subite ridi (dum momento)

• rigardo → ekrigardo = rapida subita rigardo

Ordinara radiko «

EK estas ofte uzata kiel ekkria vorteto, aŭ kiel ordinara radiko:

• ek! = komencu (tuj)!, ni (tuj) komencu!, k.s.

• Ek al li! = Venu! Ni kaptu lin!, k.s.

• eki = komenciĝi

• ekigi = komenci