PMEG 2024
18.3. Neoficialaj ekkriaj vortetoj kaj sonimitoj
Da neoficialaj ekkriaj vortetoj kaj sonimitoj ekzistas tre multe. Efektive oni povas tiajn “vortojn” libere krei laŭ momentaj bezonoj. La signifoklarigojn, kiujn oni trovas en vortaroj kaj ĉi tie, oni ne prenu tro serioze. La efektivaj signifoj tre dependas de la uzanto kaj de la situacio. Ĉi tie nur mallonge menciiĝos kelkaj ekzemploj de neoficialaj ekkriaj vortetoj (pliajn oni povas trovi ekz. en PIV). Rimarku, ke la formoj kaj la signifoj de tiaj vortoj povas tre varii en la praktiko..
Sonimitoj estas la plej “sovaĝa” parto de ĉiu lingvo. Sonimitojn oni povas krei tute laŭplaĉe kaj laŭbezone. Pri ili ne validas gramatikaj reguloj. Ili ankaŭ ne ĉiam obeas al la sonreguloj. Ĉi-poste oni povas rimarki ekz. sss kun tri sinsekvaj “s”-oj, kio ne estas ebla en normalaj vortoj, kaj ankaŭ ŭa kaj kŭaks, en kiuj la litero Ŭ aperas en nenormala pozicio.
lo = alvoko, normale uzata nur kune kun ha en la duvorta alvoko ha lo
hola = alvoko
stop = “haltu!” (→ stopi = “haltigi”)
hoj = alvoko de malproksime
hej = kuraĝigo, instigo al gajo
hop = instigo al salto (→ hopi = “salti per nur unu piedo”)
aha = konstato (de io atendata aŭ suspektata)
ehe = ekkompreno
oho = surpriziĝo
aĥ = forta surprizo aŭ bedaŭro
aj, aŭ = doloro
ba, baf = malŝata senzorgeco
be = 1. konfuziteco. 2. bleko de ŝafo
oj = 1. amara bedaŭro. 2. doloro
o kej° = konsento, bone!
hm = 1. paŭzo por pripensi, necerteco, konfuziteco. 2. kontraŭdiremo, ĝenateco. 3. ŝajnigo de tuseto
fu = 1. detenata rido. 2. = uf
uf = faciliĝo post laceco, penado k.s.
ŭa = 1. krio de bebo. 2. bojo de hundo
amen, haleluja, hosana = religiaj ekkriaj vortetoj uzataj en judismo kaj kristanismo
hot, hoto = instigo al ĉevalo iri, al bovo forkuri k.s.
huŝ, tju = fortimigo de bestoj
gik gak = bleko de anaso
hu = ektimo
hu ha = tre forta ekscitiĝo
hu hu = bleko de strigo
kluk kluk = bleko de kokino
kŭaks, brekekekeks° = bleko de bufo
kva, kvak = bleko de rano
kvivit = birda pepado
glu glu glu = bleko de meleagro
glu glu°, kluk kluk° = sono de akvo elfluanta el botelo
puf, pum = bruo de falo k.s.
sss = sibla sono
tik tak° = sono de meĥanika horloĝo