PMEG 2024
39.1.22. IZ
Ekssufikso en multaj radikoj por diversaj metodoj kaj agoj: judaizi, faradizi, kaŭterizi, legalizi, centralizi, kateĥizi, klimatizi, analizi, mobilizi, organizi, sterilizi.
Vera sufikso «
1. “Kovri, provizi”. Uzata precipe en teĥnika lingvaĵo: ŝtono → ŝtonizi = “kovri per ŝtonoj (ekz. vojon)”, kupro → kuprizi = “kovri per tavolo de kupro”, gluo → gluizi = “provizi per tavolo de gluo”, elektro → elektrizi = “provizi/funkciigi per elektro”. En multaj okazoj la simpla sensufiksa verbo jam havas tian ĉi signifon, ekz. kupri = kuprizi. Se la simpla verbo havas alian signifon, oni ofte povas uzi la sufikson UM, ekz. gluumi (glui = “fiksi per gluo”). Iafoje IG estas taŭga: hipnoto = “speco de dormosimila mensostato” → hipnotizi aŭ pli bone hipnotigi = “meti en hipnoton”. La formon hipnotizi oni pli ĝuste rigardu kiel nekunmetitan. En teĥnika lingvaĵo IZ eble povas esti utila, sed ordinare oni ĝin evitu.
2. “Uzi metodon” (post nomo). Iafoje uzata por metodo elpensita de fama persono: Pasteŭro → pasteŭrizi = “parte sterilizi trinkaĵon per metodo inventita de Pasteŭro”, Makadamo → makadamizi. Tiaj IZ-vortoj prefere estu rigardataj kiel nekunmetitaj, kaj plej ofte simpla sensufiksa verbo estas pli bona elekto: pasteŭri, makadami.